Een lucht/water-warmtepomp kan op diverse manieren samen met een (bestaande) cv-ketel functioneren. De meeste Nederlandse fabrikanten leveren bij de hybride warmtepomp een open verdeler om de ketel op aan te sluiten. Je kunt hem ook in serie of parallel schakelen, of zelf een open verdeler bouwen.
Meerdere wegen leiden naar Rome, en dat geldt ook voor het aansluiten van een hybride warmtepomp op de leidingen van de (bestaande) cv-ketel. Iedere fabrikant heeft zijn eigen voorkeur. We zetten de verschillende mogelijkheden op een rij.
1. Parallel
De eenvoudigste manier om een warmtepomp op de (bestaande) cv-installatie aan te sluiten, is een parallelschakeling. Je plaatst twee T-stukken van 22 mm in de zakleidingen van de ketel en je bent klaar. Beide toestellen hebben een eigen circulatiepomp. Bij warmtevraag start de warmtepomp en drukt hij het opgewarmde water de aanvoerleiding in. Om te voorkomen dat de ketel een kortsluiting vormt, is een terugslagklep in de aanvoer of retour van de ketelleiding verplicht. Als de warmtepomp het niet alleen af kan, springt de ketel bij. Het water van de warmtepomp en cv-ketel komt bij elkaar in het T-stuk. Het gemengde water stroomt daarna gebroederlijk de woning in.
Te hoog oplopende retourtemperatuur
Als de retourtemperatuur te hoog oploopt zodat de COP wegzakt, gaat de warmtepomp uit – en met een beetje geluk ook zijn circulatiepomp. Dat gebeurt zeker bij warmtepompen met een echte hybridemanager; alleen als vorstbescherming springt de pomp af en toe aan. In de cv-leiding naar de warmtepomp moet daarom eveneens een terugslagklep komen. Dit hydraulische schema wordt veelal toegepast als een warmtepomp van merk X aan een ketel van merk Y wordt geknoopt. De monoblock-warmtepompen Daikin add-on en Fujitsu Aurea add-on (video) worden op deze manier aangesloten.
• Voordelen:
Eenvoudig aan te sluiten
Geschikt voor iedere warmtepomp
Bij storing blijft ander doordraaien
• Nadelen:
Externe terugslagkleppen nodig
Geen controle retourwatertemperatuur
2. In serie, circulatiepomp in warmtepomp
Een minder vaak toegepaste mogelijkheid is serie-aansluiting. Voor zover bekend komt hij alleen voor bij de combinatie van de Intergas hr-ketel en Daikin (split-)warmtepomp. Bij serieschakeling volstaat één circulatiepomp. Bij de split-warmtepomp van Daikin, waarbij de binnenunit achter de Intergas-ketel wordt geklikt, is de circulatiepomp zelfs uit de ketel verdwenen en verhuisd naar de warmtepompmodule. Doordat de circulatiepomp in de warmtepomp zit, is er maximale controle over de temperatuur van het retourwater. Als hulp van de cv-ketel nodig is, gaat de circulatiepomp op een laag toerental draaien, voor een zo laag mogelijk retourtemperatuur.
Driewegklep voor de ketel
De warmtepomp kan lang meedraaien. Als de retourwatertemperatuur te hoog oploopt, slaat de compressor af. Om te voorkomen dat het cv-water altijd door de ketel stroomt, is er een driewegklep voor de ketel gezet. Bij alleen warmtepompbedrijf staat de ketel in bypass. Ook als er warm water nodig is, dat altijd via de ketel gaat, springt de driewegklep om, zodat de warmtepomp even alleen de woning verwarmt.
• Voordelen:
Goede controle over watertemperatuur
Eén circulatiepomp
• Nadeel:
Alleen bij geschikte combinatie
3. In serie, circulatiepomp in ketel
Naast de splitversie van de Daikin/Intergas-hybride heeft dit samenwerkingsverband een monoblock-versie op de markt gebracht. Beide warmteopwekkers staan hierbij wederom in serie, alleen wordt nu de circulatiepomp in de ketel gebruikt. De driewegklep ontbreekt, omdat het water altijd via de ketelpomp stroomt. Bij een tapwatervraag gaat de Daikin-monoblock direct uit, er is immers geen circulatiepomp meer in het circuit. Het is mogelijk dat de warmtepomp na een start al na tien seconden afslaat omdat in de woning een warmwaterkraan wordt geopend. Om te voorkomen dat de warmtepomp gaat pendelen, is het aantal start/stops per uur gelimiteerd.
• Voordeel:
Gemakkelijk aan te sluiten
• Nadelen:
Alleen bij geschikte combinatie
Geen warmte bij tapwatervraag
CV-water altijd naar buiten
4. Monoblock met open verdeler
Ketelfabrikanten die met hybride warmtepompen als monoblock op de markt zijn gekomen, kiezen er meestal voor om de cv-leidingen in een aparte aansluitmodule te koppelen. Dat geldt voor de monoblocks van Atag, Vaillant en de Nefit Compress. Bij de monoblock komt in de ketelruimte een aparte aansluitkast waarin de leidingen uit de cv-ketel verdwijnen. Bij Atag wordt deze kleine onopvallende box direct onder de ketel geplaatst. Vanuit de hydraulische unit gaat het opgewarmde cv-water de woning in.
Kleine open verdeler
De binnenunit bevat een kleine open verdeler. Bij Vaillant is het meteen een klein buffervat. De circulatiepomp in de warmtepomp zorgt voor distributie van de warmte door de woning. De open verdeler – eigenlijk een iets dikkere leiding – is in de aansluitbox aan de warme kant van de warmtepomp gemonteerd. De retour van de ketel sleurt het door de warmtepomp opgewarmde water uit de open verdeler en injecteert het 15 centimeter verderop terug. Van daaruit gaat het de woning in.
Zelfbouw door installateur
Bij de goedkopere Nefit EnviLine Hybride moeten installateurs zelf een open verdeler in elkaar knutselen. Daarvoor moet vanuit de warmtepomp een stukje overmaatse leiding van 28 mm worden gepakt, een terugslagklep erin worden gezet en de aanvoer en retour van de cv-ketel met T-stukken erop worden aangesloten (zie schema Nefit Bosch, hieronder). Deze zelfbouw-verdeler is bij elke warmtepomp toepasbaar.
Noodzaak van goede leidingisolatie
Als de temperatuur van de woning te hoog oploopt, slaat de compressor van de monoblock uit. De pomp blijft doordraaien; die zorgt immers voor distributie door de woning. Al dat warme water gaat door de monoblock die buiten staat. Goede isolatie van de leidingen is noodzakelijk. Op de kleine binnenunit worden zes dikke cv-buizen aangesloten: twee uit de woning, twee uit de cv-ketel en twee afkomstig van de buitenunit. Ze zijn allemaal 22 of 25 mm dik; dat betekent de nodige pijperij onder zo’n aansluitbox.
• Voordelen:
Foutloze montage
Controle over watertemperaturen
• Nadelen:
Zes (dikke) leidingen onder binnenunit
CV-water altijd naar buiten
Bij storing warmtepomp geen ketel
5. Via de split-warmtepomp
Het is ook mogelijk om de cv-leidingen op de warmtepomp binnenshuis aan te sluiten, zonder aparte aansluitmodule. Dit is eigenlijk een variant op de monoblock-warmtepomp met aansluitbox met ingebouwde open verdeler, zoals we die hierboven hebben besproken. Bij Itho Daalderop en de ventilatiewarmtepomp Modul-air van Inventum staat de warmtepomp inpandig en is de open verdeler ingebouwd. De aanvoer en retour van de cv-ketel verdwijnen in de warmtepomp.
Ingebouwde open verdeler
Bij Remeha en de Nefit Compress is de open verdeler in de binnenunit van de split-warmtepomp ingebouwd. Bij Nefit EnviLine moet de installateur zelf een open verdelertje bouwen (zie hierboven). Het voordeel is dat het cv-water in de winter – als alleen de ketel draait – niet via de circulatiepomp naar buiten wordt gepompt; er is dus minder warmteverlies. Bij een split-systeem zijn er twee dikke cv-leidingen minder en sluit je twee dunne koelleidingen op de binnenunit aan.
• Voordeel:
Overzichtelijke installatie
• Nadeel:
Bij storing warmtepomp geen ketel
6. Buffervat als open verdeler, plus extra circulatiepomp
Ten slotte is er nog de mogelijkheid om met een buffervat die als open verdeler functioneert de ketel en warmtepomp op elkaar aan te sluiten. De circulatiepomp in de warmtepomp zorgt hierbij voor distributie door de woning. Bij een groter buffervat kun je ook de afgaande kant naar de woning van een eigen circulatiepomp voorzien. Dat is bijvoorbeeld mogelijk met de buffervat/verdeler van Vaillant, die op verschillende manier is aan te sluiten. Bij een storing aan de warmtepomp is er altijd warmte beschikbaar. Een systeem met buffervat/open verdeler is eigenlijk de beste oplossing, maar ook de duurste. Bovendien neemt hij extra ruimte in beslag. Door de buffer kan de warmtepomp extra lang draaien, dus zijn er minder start/stops. Dat komt de levensduur en COP ten goede.
• Voordelen:
Bij storing geen invloed op de ander
Hogere COP
• Nadelen:
Meer ruimte nodig
Extra montagewerk
Losse circulatiepomp
Airco One is sinds ruim 20 jaar dé specialist voor particuliere en zakelijke airco in Nijmegen en airco in Arnhem. Graag komen we in heel Gelderland langs, waaronder Druten, Duiven, Elst, Malden, Oss, Tiel, Uden of Wijchen.
