Acht vragen over verwarmen met lucht/lucht-warmtepompen

De uitdaging voor productontwikkelaars van lucht/lucht-warmtepompen is om producten te ontwerpen die geoptimaliseerd zijn voor zowel verwarmen als koelen. In het verleden werden deze producten vaak alleen ontworpen voor koelen. Maar tegenwoordig zie je ze ook vaak in koudere gebieden, waar de nadruk ligt op de verwarmingsmodus. Zelfs in noordelijke regio’s zoals Scandinavië of meer naar het oosten, waar buitentemperaturen tot -25 °C in de winter voorkomen, worden vaak aircoheaters gebruikt. Ze zijn speciaal ontworpen voor deze klimaatomstandigheden, zoals de Fujitsu Nordic-productlijn. In gebieden met een gemiddeld klimaat, zoals in Midden-Europa, kunnen en worden producten geoptimaliseerd voor zowel verwarmen als koelen. Ontwikkelaars zijn tegenwoordig in staat om lucht/lucht-warmtepompen te ontwerpen met een zeer hoog rendement in beide bedrijfsmodi, mede dankzij de voortdurende ontwikkeling van nieuwe en bestaande technologieën, zoals inverterbesturing, de warmtewisselaar en de DC-ventilatormotor.

Aircoheaters en traditionele lucht/water-warmtepompen maken gebruik van hetzelfde principe, namelijk warmte verplaatsen in plaats van opwekken. Een aircoheater heeft hierbij als voordeel dat het een direct systeem is. Er is geen extra stap om water te verwarmen, zoals bij de lucht/water-warmtepomp. Dat maakt het systeem over het algemeen sneller en efficiënter bij het verwarmen van lucht. Een eenduidig antwoord of exacte cijfers zijn lastig te geven, want het hangt af van verschillende factoren, zoals het type warmtepomp, het type aircoheater, de weersomstandigheden, de mate van isolatie en de grootte van een ruimte. Afgaande op de algemene prestaties (de efficiëntie en het verbruik van de verschillende systemen) kun je wel tot een vergelijking komen. Kijk je naar de efficiëntie, dan zie je bij lucht-warmtepompen een SCOP van tussen de 3,5 en 5,0, terwijl de aircoheaters van Atlantic-Fujitsu een SCOP van 5,3 kunnen bereiken. Het is afhankelijk van het model en de omstandigheden, maar je kan dus een hogere efficiëntie dan met lucht/water-warmtepompen bereiken. Energievoordeel kan met een aircoheater verder worden behaald door lokaal te verwarmen. Dit heeft een positieve werking op de ervaring van de eindconsument.

Een aircoheater gebruikt een ventilator om warme lucht actief door de ruimte te blazen. Dit zorgt voor een snelle verspreiding van de warmte, waardoor de ruimte snel op temperatuur komt. Omdat de luchtstroom gericht is, kan het verwarmde gebied direct voelbaar zijn, vooral als de luchtstroom naar beneden of langs de vloer wordt geleid (zoals bij vloermodellen). Bij traditionele cv-systemen wordt warmte afgegeven via radiatoren of vloerverwarming. De luchtstroom bij radiatoren is passief: de radiator verwarmt de lucht eromheen, en door het natuurlijke convectieproces stijgt de warme lucht langzaam omhoog. Dit proces verloopt veel langzamer en de ruimte wordt zeer geleidelijk verwarmd. Daarbij is er geen actieve luchtverplaatsing, wat soms resulteert in warmere lucht in de buurt van de radiatoren en koelere lucht verderop in de ruimte.

Warme lucht stijgt op. Dat maakt het onverstandig om een hoog-aan-de-wandmodel horizontaal te laten uitblazen. De warmte zal dan hoog in de ruimte circuleren, waardoor het lager in de ruimte minder warm wordt. Daarom adviseren wij warme lucht naar beneden te blazen, of in het geval van een vloermodel: laag over de grond vooruit te blazen Als het hoofddoel verwarmen is, is een vloermodel dus een logische keuze.

Onze vloerunits hebben twee uitblaaskleppen: een voor laag over de grond en een aan de bovenkant van de binnenunit, voor uitblaas omhoog. Logischerwijs zal de bovenste klep ervoor zorgen dat de koele lucht omhoog wordt geblazen en zich via het plafond verspreidt over de ruimte, waarna de koude lucht naar beneden zakt. Dat maakt deze unit multifunctioneel. De unit is ook erg efficiënt in koelen.

Over het algemeen wordt verwarming met een aircoheater als prettig ervaren. Dit kan altijd afhangen van het model (bijv. vloer/hoog-aan-de-wand/cassette), de positie in de ruimte en natuurlijk de persoon in kwestie. Wat betreft de invloed van het model: een vloermodel blaast laag uit, waardoor de warmte via de vloer wordt verspreid, waarna de warme lucht opstijgt. Dit wordt als prettig ervaren. Een hoog-aan-de-wandmodel moet de warme lucht altijd naar beneden blazen, zodat deze zich van daaruit kan verspreiden en weer op kan stijgen. Direct op een lichaam gericht, zal de lucht vrij warm aanvoelen. De een zal dat comfortabeler vinden dan de ander. Het is daarom beter om de uitblaasklep op de vloer te richten. Moderne aircoheaters bieden vaak instellingen om de richting en intensiteit van de luchtstroom aan te passen, zodat lucht subtieler wordt verspreid.

Zeker, vooral als er hoge investeringen nodig zijn om een afgiftesysteem geschikt te maken voor een lucht/water-warmtepomp. Dan kunnen aircoheaters een efficiënte, haalbare oplossing zijn en een aantrekkelijke optie om van het gas af te gaan. Dat kan ook het geval zijn bij renovatie of andere projecten waarbij een lucht/water-warmtepomp ongewenst is of technisch niet mogelijk is. Ook vanwege de ruimte, bij renovaties van kleine appartementen of compacte woningen, kunnen aircoheaters een oplossing zijn. Er is geen technische ruimte nodig voor een ketel of warmtewisselaar. Wel is er natuurlijk een buitenunit nodig. Doordat er geen uitgebreid leidingensysteem nodig is, liggen de installatiekosten vaak lager dan bij traditionele verwarmingsoplossingen en kan de installatie sneller plaatsvinden. In combinatie met na-isolatie kunnen aircoheaters daarom een kostenefficiënte manier zijn om energie te besparen. Wanneer de isolatie van een woning wordt verbeterd, wordt de warmtevraag verlaagd en kunnen aircoheaters, net als lucht/water-warmtepompen, met een lager vermogen het huis verwarmen.

Fujitsu-aircoheaters zijn verkrijgbaar over de hele wereld, maar wij als Groupe Atlantic Nederland zijn enkel actief op de Nederlandse markt. We weten dat airco­heaters een opmars doormaken in Duitsland, Denemarken, België en Frankrijk, maar ook in Nederland. In Japan, het land waar de aircoheaters van Atlantic – Fujitsu hun oorsprong vinden, worden ze al veel toegepast. Anders dan in Nederland is in woningen daar vaak geen waterzijdig afgiftesysteem aanwezig. Er wordt daarom voor verwarmen en koelen vaak gekozen voor losse hoog-aan-de-wand­units per ruimte. Mede door het klimaat is ook ontvochtigen in Japan een belangrijke functie van de aircoheater. Wat geldt voor Japan kan ook voor Nederland gelden. In woningen waarbij de isolatie nog niet volledig is geregeld, kan een aircoheater een goede toepassing zijn. Overigens is de aircoheater ook populair in Noorwegen. Het is een makkelijke vervanger van de elektrische convectoren die in dat land nog veel worden toegepast. Ook de woningen daar hebben meestal geen waterzijdig afgiftesysteem.