Steeds meer huishoudens kiezen voor een hybride warmtepomp als tussenstap richting een gasvrije woning. Bij dit systeem werkt een warmtepomp samen met een cv-ketel, die tijdens koude dagen bijspringt. In de toekomst zou de cv-ketel niet langer op aardgas, maar op groen gas of waterstof kunnen draaien. Daarmee lijkt een hybride installatie een duurzame eindoplossing. Maar is er in Nederland wel genoeg groen gas beschikbaar om dit op grote schaal mogelijk te maken?
Wat is groen gas?
Groen gas is biogas dat ontstaat door de vergisting van biologisch materiaal, zoals plantenresten, bermgras, voedselafval of rioolslib. Na opwerking kan het dezelfde kwaliteit krijgen als aardgas en rechtstreeks in het bestaande gasnet worden ingevoerd. Technisch zijn er geen belemmeringen: installaties en netwerken zijn geschikt om groen gas te gebruiken. De grote uitdaging zit in de beschikbaarheid van grondstoffen.
Beperkte hoeveelheid biomassa
Het grootste probleem is dat er onvoldoende biomassa beschikbaar is om een aanzienlijk deel van het huidige aardgasverbruik te vervangen. In het verleden werd er geëxperimenteerd met gewassen die speciaal voor energieproductie werden geteeld, zoals snijmais. Dat leidde echter tot maatschappelijke weerstand: landbouwgrond moet in de eerste plaats worden ingezet voor voedselproductie. Omdat voedsel altijd een hogere economische waarde heeft, zal energie uit gewassen het vrijwel altijd afleggen tegen voedselteelt, zeker wanneer voedselprijzen stijgen.
Reststromen en afvalvergisting
Er wordt al groen gas geproduceerd uit reststromen, bijvoorbeeld uit suikerbietenpulp, bermgras of rioolslib. Dit gas wordt echter vaak direct gebruikt binnen de bedrijven die het produceren, en de totale hoeveelheid blijft beperkt.
- Groen afval: de inhoud van huishoudelijke groene bakken levert onvoldoende volume om op nationale schaal een groot verschil te maken.
- Dierlijke mest: kan worden vergist, maar levert per kuub relatief weinig gas.
- Bermgras: biedt nog de meeste potentie. Er wordt in Nederland veel bermgras gemaaid dat nu vaak blijft liggen. Met een goed systeem voor inzameling en vergisting zouden hiermee mogelijk enkele honderdduizenden woningen van groen gas kunnen worden voorzien.
Import nauwelijks realistisch
Import van biomassa of groen gas is geen structurele oplossing. Ook in andere landen is de teelt van gewassen voor energieproductie omstreden en krijgt voedselteelt voorrang. De geopolitieke situatie, zoals de oorlog in Oekraïne en de schaarste aan graan, versterkt deze ontwikkeling. Daardoor is het onwaarschijnlijk dat Nederland in de toekomst grote hoeveelheden groen gas uit het buitenland kan betrekken.
Wat betekent dit voor hybride warmtepompen?
De hybride warmtepomp blijft een aantrekkelijke tussenoplossing: de warmtepomp dekt het grootste deel van de warmtevraag, terwijl de cv-ketel bijspringt op koude dagen. Maar als eindoplossing is een hybride systeem dat volledig afhankelijk is van groen gas onzeker. De verwachte productie van groen gas zal niet voldoende zijn om miljoenen woningen van brandstof te voorzien.
Voor de meeste huishoudens blijft een all-electric warmtepomp, eventueel gecombineerd met extra isolatie en zonnepanelen, daarom de meest toekomstbestendige route naar een volledig duurzame woning.
Bij Airco One adviseren we klanten die een hybride warmtepomp overwegen altijd om verder vooruit te kijken. Een hybride systeem kan een uitstekende stap zijn om het gasverbruik nu al flink te verlagen, maar een volledig elektrische oplossing is op lange termijn meestal de zekerste keuze voor een woning zonder fossiele brandstoffen.
